Günümüz dünyasında bitmeyen dert. Görevlere odaklanmayı istedikçe peşimizi bırakmayan bela. Dikkat dağılması
Adam Gazzaley ve Larry D. Rosen’in ‘Dağınık Zihin’ adlı kitabını görünce hemen ilgimi çekti. Tespitler ve değerlendirmeler hoşuma gitti. Günlük hayatta neden dikkat dağınıklığı yaşadığımız; bu durumun yaşam tarzımız, özellikle de son on yıllarda hayatımıza giren teknolojik araçlarla ilişkisi dikkat çekici. Aslında bilgi avlayan avcılar olduğumuzu öğrenmek iyi oldu. Sonlara doğru çözüm önerilerine gelince. Aha! dedim kurtulduk. ‘Meditasyon yapın’ deyince de gözlerim doldu. Kitap gerçekten güzel.
Birden çok hedefe aynı anda ulaşma isteğimizden dolayı dikkatimizin dağılması, ana görevden kopmamız; birkaç şeyi aynı anda yapmaya çalışmanın bir zekâ pırıltısı olmadığı ve kazanca yol açmadığı; sadece işimizi zorlaştırıp, zaman kaybettirdiği vs.
Mesela, can sıkıntısı yaşadıkça telefona, sosyala medyaya sarılmamızın, o anlık bir heyecan ama kısa süreli bir tatmin yarattığı için bir döngüye soktuğu, zamanla daha tahammülsüzleştiğimiz ve daha sık can sıkıntısı yaşadığımızı bilmek tabii, “Eee, o zaman ne yapacağız?” sorusunu da getiriyor. Bu arada bu durum alkol, madde, sigara bağımlılığına da benziyor. Tolerans geliştikçe hep daha fazlasını istiyor beyin.
Çözüm önerileri de sorunla beraber beliriyor zaten:
Sürekli görev geçişi yapmamak.
O an esas ne yapmamız gerekiyorsa olabildiğince o göreve sadık kalmak (Bedeli zaman ve öğrenme açısından yüksek oluyor çünkü).
Esas görevde kalmak için bilinçli çaba göstermek. Belki dikkatimiz dağılsa da çabuk bir şekilde yaptığımız ana işe geri dönmek.
Önlem olarak da işimiz, dersimiz olduğunda dikkat dağıtıcı telefon, tv gibi araçları gözümüzün önünden kaldırmak.
Bu arada ders çalışırken müzik dinlemek bunların yanında masum kalıyor, hatta olumsuz bir etkisi olmayabiliyor. Dağınık Zihin’de Araştırmalara göre esas sorunun sosyal medya ve mesajlaşmalar olduğu söyleniyor. Görev esnasındaki mesajlaşma faaliyeti önemli bir dikkat dağıtıcıymış.
Sigara bırakırken de öyledir zaten. Anlık istekleri dinlemeden sonucunu çok sonraları alacağımız ‘bırakma’ hedefine sadık kalmak çok kolay olmayabilir. Bunu kendi haline bırakmadan bilinçli bir şekilde sürdürmek çok önemli. İçme isteği geldiğinde bırakma isteği ve kararlılığı önemsizleşip içme isteği daha cazip gelebilir. Örneği bir bağımlılık faaliyeti üzerinden verdim ama bu gibi durumlarda bence, neticesi ne kadar geç alınacakmış gibi de olsa, en iyi sonuç için anlık isteği dinlememek lazım.
Yaptığın ana göreve sadık kal. Birçok şeyi aynı anda yapmaya kalkma. Bu görevler arasında sık aralıklarla geçiş yapma (Ödediğin bedel daha fazla çünkü). Bazı yer ve zamanlarda teknolojik aletleri kendinden uzak tut (Çalışırken, yatmadan önce, geç saatlerde, araba kullanırken...). Fiziksel egzersiz yap (Aslında oldukça etkili olabilir. Antrenmanın dışında hareket halinde çalışmak da denenebilir). Gibi gibi...
Kaynak
Adam Gazzaley & Larry D. Rosen, Dağınık Zihin, çev. Aysun Babacan, (İstanbul: Metis Yayınları, 2019)